Bollywood
(elektro mehanicar)
23. jul 2024. u 08.44

Srbija ima dovoljno energetskog potencijala tačno za sebe.Uopšte joj nije potreban problem sa odlaganjem radioaktivnog otpada i zagađenje životne sredine.

*******

U Srbiji se trenutno 70% struje pravi sagorjevanjem uglja. Taj procenat bi mogao čak i da poraste ako ikad zavrse Kostolac 3 koji je već bar deceniju u izgradnji. I čim ga zavrse pocece spasioci planete da traže da ga zatvore, kao i ostalih jedno 4000 MW elektrana na ugalj u Srbiji, jer i to zagadjuje. I zaista zagadjuje, i to mnogo. Kad su sve elektrane na ugalj u pogonu u Srbiji, trose oko 5000 tona uglja na sat. To, je, daklena, jedno 40 miliona tona godisnje... Ako Srbija oce u Evropu (ne kažem da bi trebala), to će se sve morati pozatvarati... I šta će onda da pravi struju, da neće vjetrenjace? 'Oce kitac... U Ontariju je posadjeno 2500 velikih vjetrenjaca, „sadjenje” je trajalo skoro 15 godina, i sva ta skalamerija i dalje pravi samo 8% struje u provinciji... A uz to vjetar ne duva kad treba struje već kad mu se digne...

Vi koji ste protiv nuklearki, da li ste svesni koliko uglalj zagadjuje?

ofarbaniboy
(varim)
23. jul 2024. u 17.16

Preksinoć sam bas slusao nekog crnogorca al ono bas se vidi da je Srbin koji je toliko afirmativno govorio o hidrocentralama a izgleda da je neki svetski autoritet,pokusacu da nađemna netu...posebno o Drini da sam bio frapiran nekim podacima...nama ljudi osim pameti ne treba ništa drugo...

*******
Možda je taj svjetski autoritet, ali realnost izgleda ovako.

Na Drini još postoji solidan potencijal u gornjem toku, iznad Foce, dje je Srbija daleko od granice. „Solidan” znači da i kad bi se sve to napravilo, a sto je moguće da akumulacija ne zalazi u CG i plavi kanjon Tare, i kad bi sva ta struja isla Srbiji (a bio je plan da se pravi zajednickim snagama i dijeli 50:50 sa RS) to ne bi podmirilo vise od jedno 4-5% potreba Srbije.

Dalje, u srednjem toku Drine, gdje je Drina granica, oko Ljubovije, postoji takođe solidan potencijal, i projekti za HE Tegare i HE Dubravica su poceli da se rade prije jedno 50 godina... I kad bi te dvije bile napravljene, sto bi kostalo jedno par milijardi eura, i opet sva struja isla Srbiji (sto je upitno jer akumulacija bi dobrim dijelo zalazila i u RS, ali tu se nešto pitaju iz oni iz Sarajeva), to bi podmirilo jedno 3-4% potreba Srbije. Da je njihova izgradnja bila veoma isplativa, te dvije HE bi bile napravljene još za zemana druga Joze Mafijoze, što se ocigledno nije dogodilo. A za Jozina vakta, napravljene su manje vise sve vece HE u bivšoj YU dje je to bilo moguće i dje je odnos ulozenog i dobijenog bio povoljan.

Dakle kako god okrenes, potanko je to.

Srbija ima i plan da pravi dvije velike reverzibilne HE. HE Derdap 3 i HE Bistrica 2, koje bi u stvari trosile znatno vise struje nego je prave, tj. pumpaju vodu na planinu kad ima viska struje u sistemu i onda je otiscu na turbine kad fali struje. Tako radi HE Bajina basta 2, pumpa vodu na Taru. Djerdap 3 bi pumpao na Miroc, bas tamo dje je vila vidala Kraljevica Marka, a Bistrica 2 bi pumpala na neki plato dje se sad nalazi specijalni rezervat prirode Uvac...

Ali sve ti je to, sto bi rekla moja pokojna baba, vodu ladi vodu vari. Jer pumpanje uz brdo i gubici pri vracanju vode nazad na turbine rezultiraju time da je odnos utrosene i proizvedene energije oko 10:7, tj kad potrosis npr 1000kW na pumpanje uz brdo, tom vodom ćeš proizvesti oko 700kW nove struje kad je otisnes niz brdo...

Meni je, između ostalog, poznat „teren” i zato što mi je to struka i sto sam na nekim tim vjecnim projektima koji su još na papiru radio kao pripravnik prije skoro 40 godina... A od onda pratim šta se dogadja.

Taj je vjerovatno sabrao i bar jedno 30 HE srednje velicine (do jedno 30-40MW) koje bi se mogle napraviti na manjim rijekama u slivovima Drine, Lima, Morave, itd, ali tu je matematika još nepovoljnija, premda postoje neki izuzeci. Jer sto je elektrana manja, to projekat vise kosta po jedinici instalisane snage (MW).

Nema tu nikakve posebne tajne, a vecina izvora se tu mnogo ne razlikuje (vezano za preostali potencijal na većim rijekama i njihovim slivovima u bivšoj YU), a ni velike matematike koju je teško razumjeti. Čak na samom sajtu EPS-a piše koliko bi neke od tih buducih elektrana proizvodile struje na godisnjem nivou (sto je racunato mnogo puta u zadnjih jedno 70 godina), i kad taj broj podjelis sa ukupnom potrosnjom struje u Srbiji zadnjih godina (takođe javni podatak) dobijes da bi npr sama HE Tegare, koja je jedna od najvecih koja bi mogla napraviti, proizvodila u vrh glave jedno 3% onoga sto treba Srbiji.

Termo-elektrane (u šta spadaju i nuklearne) tipicno rade punim kapacitetom jedno 80% vremena. Onih 20% kad ne rade, ili rade smanjenim kapacitetom, su remonti, havarije ili namjerna iskljucenja iz ovih ili onih razloga.

S druge strane, hidro-elektrane, pogotovo one sa manjim akumulacijama, rade punim kapacitetom samo kad ima dosta vode, tako da bi se to moglo uprosjeciti da rade punim kapacitetom jedno 25% vremena (obično samo u proljece). Tako da za istu instalisanu snagu, npr 300MW, termo će proizvesti i 3 puta vise struje na godisnjem nivou nego hidro. Izuzeci postoje, tamo dje skoro uvijek postoji ogromna kolicina vode, kao Djerdap, ali takva mjesta su odavno iskoristena.

Mislim da je prodaja He Djerdap cista dezinformacija, a ako ima ikakve istine u tome, moguće da je to prica za rumunsku stranu elektrana, jer sve se dijeli po pola, i Derdap 1 i Derdap 2. Na Derdapu 1 upravo su zavrsili rehabilitaciju svih 6 masina na srpskoj strani koja je trajala 15 godina, i to ruskom tehnikom...

A što se vjetrenjaca tiče, to je dopunski i nepredvidivi izvor energije jer vjetar duva kad mu se digne a ne kad struje treba. A vjetrometina i nema tako mnogo kao sto izgleda jer postoji drasticna razlika u proizvedenoj energiji između 2 mjesta gdje se brzina vjetra razlikuje samo 20% (50% manje energije). U državama gdje postoji veliki broj vjetrenjaca (već sam pominjao Ontario, a takva je npr i Njemacka) to je izgradjeno privatnim parama uz subvencije države (tj poreskih obaveznika, tj mene) i uz otkupnu cijenu te „zelene” struje koja ja znatno veca od one od konvencionalnih izvora a što se nadoknadjune prirezom na cijenu struje koje placam opet, ko bi drugi nego ja... Vjetrenjace neće nikad zamjeniti bazne elektrane, tj one koje mogu da rade 24/7. Čak da u Srbiji posade recimo 1000 vjetrenjaca po 5MW (ukupno 5000MW), za šta nema ni prostora, ni vjetra a pogotovo para, to i dalje ne bi proizvodilo vise struje od npr TE Kostolac koja ima oko 1000MW. I uz to veliki dio te struje bi se proizveo onda kad i nije nije neophodna i kad je čak teško prodati drugima. Niti se može zaustaviti npr termoelektrana za to što vjetar duva, jer za ponovo startovati takve elektrane može uzeti i dva dana.

Sreća pa nisam vlast te ne moram biti u takvoj dilemi... Niko racionalan ne bi volio da bude okrezen nuklearnih reaktorima ako ima boljeg rjesenja. Ali ja ga na dugu stazu nešto ne vidim osim ako bi bilo jeftinog ruskog gasa...

Takođe, razvija se nova tehnologija malih nukleranih reaktora, koji će biti 5 do 10 puta manji od onih tradicionalnih velikih. A to će navodno da znatno poveca bezbjednost, no bumo videli (a i da debelo poveca cijenu, ocigledno vise će da kosta 10 malih od jednog velikog reaktora).

U Ontariju su zatvorili sve elektrane na ugalj a ostavili 3 velike nuklearke da rade, i evo već 40 godina bez nekih problema. I upravo prave jedan taj mali za bumo videli...

U svijetu ima oko 400 nuklearnih reaktora koji još rade (priličan broj ih je zatvoren zadnjih par decenija) i oko 60 novih se pravi, od toga skoro pola u Kini. Madjari ih imaju 4, Francuska 56 (najviše na svijetu po glavi stanovnika), Juzna Koreja 26, Ceska 6, Slovacka 5, rumuni i bugari po 2, Amerika 93, Rusija 37, Svajcarska 4, Belgija 6, itd.